KAGIT

YAZI MALZEMELERİ

Kil tabletler, papirus, seramikler, taş parçaları, parşömen kağıt, deri, mürekkep malzemelerin  çeşitleri  ,yapımı, tarihsel gelişimi

M.Ö.  3 binden itibaren  Mısır’ın Nil  vadisinde  yetiştirilen  ve  cyprus  papirüs adı verilen  bitki ilk kağıt olarak tarihe geçmiştir.

Kağıdın tarihi : M.S  2.yy'da  Çin’de bir saray hizmetkarının   ağaç kabuğu, kenevir parçaları ,eski keten kumaşlar   ve balık ağlarını  kullanarak   kağıt elde  ettiği bilinir. M.S. 700 yıllarında İslam dünyası  kağıdı  tanımış ve  kağıt  üretmeye  başlamıştır.

Avrupa’da  kurulan fabrikalarda  kağıt  üretimi  pamuk ile  yapılmıştır.

Anadolu ise  ilk zamanlarda kağıt  ihtiyacını  diğer İslam ülkelerinden  sağlamakta idi. Osmanlıda  yerli  üretimin yanı sıra   doğu ve batı kaynaklı kağıtlarda kullanılmıştır.

Amasya,Bursa  ve İstanbul’da  çeşitli Kağıthaneler  kurulmuştur. Cumhuriyetin ilanından sonra  İZMİT SEKA fabrikası  kurulmuştur.

KAĞIT : Ana maddesi selüloz olan organik bir malzemedir.Selüloz doğada en çok rastlanan organik bileşiktir ve bütün bitkilerin ortalama %33'ünü oluşturur.Pamuğun%90, odunun ise %50'lik kısmı selülozdur. Kağıt yapımında kullanılacak bitkinin selüloz liflerinin serbest kalması için bitki elle veya makine yardımı ile çeşitli işlemlerden geçirilir.İşlem sonucunda elde edilen bulamaç eleklerden geçirilerek suyu akıtılır, preslenir ve kurutulur.

KAĞIDIN FİZİKSEL YAPISI

Yüzey mikroskobu ile incelendiğinde  kağıdın tek düze dümdüz olmadığı ince ve uzun liflerin düzensiz olarak dağıldığı ama bu liflerin birbirine sıkıca bağlı olduğu görülmektedir.bu yapıdan dolayı kağıtta belirli oranda gözeneklilik meydana gelmektedir.lif ağı arasındaki boşluklar kağıda hafiflik , esneklik ve sağlamlık kazandırır.

KAĞIDIN KİMYASAL YAPISI

Kimyasal olarak lifler  doğal bir polimer olan selülozdan oluşur.Selüloz bitkilerde hücre duvarını oluşturan esas yapı taşıdır.Selüloz molekülü bir  monosakkarid glikozdur.(c6 h12 o6) Belirsiz sayıda glikoz molekülü bir araya gelerek  oksijen köprüleriyle birbirine bağlanır ve uzun zincirler oluştururlar.Zincirlerin uzunluğu ve polimerizasyon derecesi kaynağına göre değişmekle beraber  ortalama 8000 -15000 molekül arasındadır.Selüloz zincirleri bir araya gelerek hidrojen bağlarıyla birbirlerine bağlanırlar ve mikrofiberleri oluştururlar.Zincirler arasında paralel olan kısımlar  kristalli bölgeleri oluştururlar.Ancak  kağıt hamuru hazırlanmadan önce liflerin ayrılması için bitkiler dövülürken veya paçavralar ufalanırken selüloz zincir molekülü de kısalmış olur .Kağıt hamuru sadece selülozdan ibaret değildir aynı zamanda da hemiselüloz da içerir.Hemiseliloz kimyasal yapısı itibariyle selüloza benzer ancak polimerizasyon derecesi daha düşüktür ve kristalli yapı göstermezler .Eğer kağıt yapımında kullanılan lifler ağaçlardan ( reçineli olan olmayan) elde  edilmiş ise kağıt daima bir miktar lignin kalıntısı içerir.Lignin ise karmaşık yapılı polifenol monomerlerden oluşur.düzgün ve daha emici yazı ve baskıya daha uygun bir yüzey elde edebilmek için çok küçük parçacıklar halinde mineraller talk ya da kaolin,karbonat ,kalsiyum,magnezyum karbonat ,gibi katkı maddeleri ilave ederek gözenekler kapatılır. Ancak bu maddeler kağıdın mekanik dayanıklılığını azaltmada önemli rol oynarlar.

KAĞIT YAPIMI

-pişirme

-temizleme

-dövme-parçalama

-elek

-presleme

-kurutma

Bitki sapları ve paçavralar  kaynatılır.

Kazandan  çıkan yarı hamur halindeki elyaf  bol su  ile  yıkanır.

Tamamen hamur haline  gelene kadar iyice dövülür.

Elde edilen hamur  kazanda sulandırılır.bambu tellerinden  yapılan  elek kazana daldırılır.

Eleğin üstündeki elyaf  keçeleşir  ve  suyu aşağı  akar.

Meyilli  bir yerde  kurumaya bırakılır.

KAĞIT ÇEŞİTLERİ

Çeşitli amaçlarla kullanılan kağıtlar ağırlıklarına (gramajına),kullanılan hamurun cinsi,yırtılma ve patlama dayanıklılığı,hammaddenin dövülme süresi ,kullanım alanları,ebatları gibi çeşitli özelliklerine bağlı olarak sınıflandırılabilir.Genel olarak yazı amaçlı ve  paketleme amaçlı olarak ya da kültürel ve endüstriyel amaçlı olarak iki farklı  grupta toplayabiliriz.