Cam Malzemenin Bozulmasi

  Camın bozulmasına ya da yıpranmasına yol açan temel etken sudur. Arkeolojik gömü ortamında camın içindeki alkali maddeler suyun etkisiyle çözünüp, yıkanacaklardır. Suyun süzülmesine uygun olan kumlu ve killi topraklarda bu çözülme daha şiddetli biçimde gerçekleşmektedir. Kil oranı yüksek topraklarda cam objeler daha iyi korunabilirler. Kuru mezarlarda ve nemli olmayan ortamlarda cam çok iyi şekilde korunmaktadır. Ortam sıcaklığı yükseldikçe alkali maddelerin (silis) yıkanıp çözünme oranı artar ve toplam alkali kaybı her zaman kaybedilen silis miktarından fazla olur.

Bozulmaya uğramış bir cam obje

    Alkali maddelerin kaybından kaynaklanan fiziksel tahribat arkeolojik cam objelerde gök kuşağı renklerinde olur. Uzun yıllar süren yıkanma ile çözünmeye bağlı alkali maddelerin kaybı sonucunda belirgin silis tabakaları geride kalır. Alkali maddelerin uzun süre çözünmesi sonucunda silis katmanları birikerek 0,5 mm kalınlığında bir tabaka oluşumuna yol açarlar. Bu tabakalar tek biçimli ve yoğun olabileceği gibi, hassas, dökülen tabakalar halinde de görülebilir. Tüm arkeolojik objeler bu anlamda birbirinden farklıdır, aşınma biçimleri, yüzeyde çukurlar ve derin korozyon cam objenin bir yüzünde görülürken, diğerinde bu bozulmalara hiç rastlanmayabilir.

    Silisin düşük PH değerlerinde çözünmesi minimum düzeydedir, fakat florür ve fosfat belli anyonların varlığı söz konusu olduğunda cam objenin bozulma oranı artar. Bu iyonlar camın hızla tahrip olmasına yol açabilir ve bu koşullar sodyum fosfatın tuz çözeltilerinde daha da zarar verici olur. Bakteri saldırısının muhtemel bir tehdit olduğu düşünülmekle birlikte, kurşun içeriği yüksek camlarda sülfat indirgeyici bakterilerin etkisi dışında, bakterilerin cam objelerin bozulmasını arttırıcı etkisi olduğuna ilişkin kesin bir kanıt yoktur.