Yerkabuğu oluşumları ve özellikleri farklı olan taşlardan yapılmıştır.Taşlar tabiatta mevcut olan inorganik maddeler olarak bilinen minarellerin bir araya gelmesi ile oluşur.Bir taş tek bir minarelden meydana geldiği gibi birden fazla minarelden meydana gelebilir.
Örneğin; kalker kalsit mineralinden,granit
ise kuvars, feldispat, mika minerallerinden meydana gelmektedir.
En yumuşak taş türü talk,en sert taş türü ise elmastır.
Püskürük (Mağmatik Katılaşım Taşlar)
Yerin derinliklerindeki
eriyik halde maddelerden oluşan mağmanın bulunduğu yerden hareket
ederek yeryüzüne veya yeryüzüne yakın çeşitli yerlerine sokulup soğuyarak
katılaşması sonucu oluşur
Katılaşım kayalar
diğer bütün taşların kökenini oluşturur
Özellikleri
Yapıları
kristallidir.(taneli)
Tabakalanma yoktur.
Kütleler halindedirler.
İçlerinde fosil
bulunmaz.
Asitten etkilenmezler.
Yer kabuğunun % 95 i
püskürük taşlardan oluşur bu oran bazen % 25e kadar düşebilir
Ülkemizde en çok
andezit bazalt granit bulunur.
Dış Püskürük Taşlar
Mağmanın yeryüzüne çıkarak soğuması sonucu oluşur
Bu taşlar yarı kristallidir çıkan mağma hava ile teması sonucu
çabuk soğumaya geçtiğinden tam kristalleşme olmaz
Ülkemizde en çok andezit, bazalt, granit yaygındır
Başlıcaları ;liparit, katrantaşı, süngertaşı, inci
taşı(perlit) ,trakit, andazit, bazalt
Ülkemizde Diyarbakır surları siyah bazalttan
Ankara kalesi pembe andezitten yapılmıştır Andezite Ankara taşı da
denir.
 |
| Andezit |
 |
| Perlit |
 |
| Bazalt |
 |
| Tüf |
İç Püskürük Taşlar
Yerkabuğu içindeki mağmanın yeryüzüne çıkmadan katılaşması
ile oluşur.Ağır ağır katılaştıklarından içindeki minareller iri
billuridir.En güzel örneği Granittir. Ayrıca siyenit, diyorit, gabro
yer altında olmalarına karşın dış kuvvetlerin aşındırmasıyla
yeryüzüne de çıkabilirler.
 |
| Granit |
 |
| Siyenit |
Damar Taşları
Mağmanın damar şeklinde boşluklarda soğuması ile oluşur.Pigmatid,
aplid
Püskürük Tüfler(Volkan Tüfleri)
Volkanizma sonucu yeryüzüne ulaşan taşlardır.Volkan külü,
volkan tüfü, volkan çakılı, volkan bombası, yonutaşı, anglomera(çakılkaya)Ülkemizde
Nevşehir de Ürgüp, Göreme çevresinde peri bacalarında volkanik tüfler yaygın
olarak görülür.
Tortul (Sediment) Taşlar
Bunların kaynağıda mağmadır ancak mağmatik taşlar yeryüzüne
ulaşınca güneşlenme, akarsu ve rüzgar aşındırması gibi çeşitli dış olaylarla
karşılaşır.Bunun sonucunda denizlerde göllerde akarsu boylarında çöllerde
tortulanma yolu ile kat kat birikmiş yada çökeltilerle oluşmuş taşlardır.
Özellikleri
Yapıları kristalli taneli değildir.
İçlerinde fosil bulunabilir.
Tabakalı bir yapıdadırlar.
Asitten etkilenirler.
Fosiller bulundukları ortam ile yaşları hakkında bilgi
verirler.
Kimyasal Tortul Taşlar
Suda eriyebilen kayatuzu, kalker,jips gibi kayaların önce
suda erimesi daha sonra çökelmesiyle meydana gelen taşlardır.Traverten(kifikitaş),sarkıt dikit,tuz(kaya tuzu),kireç
taşı(kalker), tebeşir, dolomit, değirmen taşı, çakmak taşı, boynuz taşı gibi.
 |
| Kalker |
 |
| Traverten |
Organik Tortul Taşlar
Canlıların(insan hayvan bitki) öldükten sonra kalıntılarının
çökelerek birikmesi ve zamanla taşlaşması sonucu oluşur.Mercan kalkeri,
turba(yertezeği) ,linyit, taşkömürü, antrasit, asfalt, tebeşir gibi.
 |
| Linyit |
 |
| Oltu taşı |
Fiziksel Tortul Taşlar
Akarsu rüzgar buzul ve dalgaların yeryüzündeki taşlardan
kopardıkları parçaların çukur yerlerde birikmesi ve doğal bir çimento ile
yapışması sonucu oluşur.
Yapışık taşlar: breş,konglomera(Çakılkaya) ,kumtaşı(Gre)
Kil soyu taşlar: kil, mil, lös, kayağantaşı, marn
Dağınık taşlar: kumlar, çakıllar,tozlar
Başkalaşım (Metamorfik Taşlar)
Katılaşım ve tortul kayaların yüksek sıcaklık ve basınç
altında kalarak başkalaşmasıyla oluşan kayaçlardır. Basınç ve sıcaklığın
etkisiyle taşların fiziksel ve kimyasal yapıları değişir sertleşir ve renkleri
koyulaşır.
Özellikleri
Yapıları kristallidir taneli.Tabakalı ve sert yapıdadırlar.Fosil
bulundurmazlar.Asitlerden etkilenmezler.
Kalker--------Mermer
Kil taşı--------Mikaşist
Kum taşı------Kuvarsit
Granit---------Gnays
Kömür----------Elmas
Ayrıca Serpantin,Amfibolit,Fillod gibi.
 |
| Kuvarsit |
 |
| Mermer |